Laten we ervan uitgaan dat uw zakelijke belangen niet alleen liggen in het actief beheren van kwesties die reeds (financieel) materieel zijn, maar ook in het strategisch proactief beheren van de zaken die (financieel) materieel kunnen worden.
De belangrijke vraag is niet alleen of iets materieel is, maar ook hoe dat iets materieel wordt.
Definitie van materialiteit
Materialiteit is (in de eerste plaats) een maatstaf in auditing en accounting die bepaalt of een bepaald bedrag al dan niet significant is. Bij een audit van de jaarrekening wordt gekeken of deze aan de geldende (internationale of lokale) regels beantwoordt en geen materiële fouten (fouten met een impact groter dan het bedrag dat als materialiteit werd vastgelegd) bevat.
Materialiteit wordt gedefinieerd als de omvang van een fout in de jaarrekening die waarschijnlijk het oordeel van een gebruiker van die jaarrekening zal beïnvloeden. Deze grens kan vrij worden bepaald door de auditor, omdat telkens rekening moet gehouden worden met de specifieke toestand van de onderneming.
Dubbele materialiteit
Dubbele materialiteit impliceert dat bedrijven zowel de impact van hun activiteiten op ecologisch, sociaal en governance vlak (“inside out”) als de financiële gevolgen van ESG-factoren voor de organisatie zelf (“outside in”) moeten evalueren ten behoeve van hun externe verslaggeving.
Materialiteit in de dagelijkse praktijk
Hoewel het dikwijls praktisch duidelijk is dat sommige kwesties materieel zijn en anderen niet, is de vraag HOE ze (financieel) materieel worden veel minder duidelijk.
Wat volgt is de uitkomst van acht jaar veldwerk met SASB David Freiberg, Jean Rogers en George Serafeim, samengebracht in “How ESG Issues Become Financially Material to Corporations and Their Investors” – Harvard Business School.
Zaken die materieel onbelangrijk zijn
Deze zaken bevinden zich binnen een marge die door de samenleving wordt geaccepteerd. Bovendien is (een mogelijke verkeerde) verband enkel statisch.
Een bepaalde mate van wanverhouding tussen zakelijke en maatschappelijke belangen wordt getolereerd en geen enkele speler in uw sector streeft hogere winsten na door zaken te doen die externe negatieve effecten vergroten. Eventuele verkeerde gevolgen worden geaccepteerd door maatschappelijke normen of zijn te wijten aan een gebrek aan informatie over de werkelijke stand van zaken.
Het is waarschijnlijk dat,
problemen (financieel) materieel kunnen worden in sectoren en landen met zwakkere normen en overtuigingen die stellen dat maatschappelijke en zakelijke belangen op één lijn moeten worden gebracht.
Zaken die opgemerkt worden, maar wellicht nog steeds materieel onbelangrijk zijn
De verkeerde maatschappelijke afstemming neemt toe, hetzij als gevolg van veranderingen in het gedrag van bedrijven, hetzij als gevolg van nieuwe informatie over het gedrag van bedrijven.
Sommige bedrijven wijken af van het bestaande evenwicht en proberen meer omzet binnen te halen, waardoor zakelijke en/of sociale ongelijkheid toeneemt. De maatschappelijke verwachtingen veranderen als gevolg van informatie over dit gedrag van bedrijven en over de werkelijke staat van negatieve effecten.
Het is waarschijnlijk dat,
kwesties materieel worden als het voor belanghebbenden gemakkelijker is om informatie te krijgen over het werkelijke verband tussen maatschappelijke en zakelijke belangen.
Zaken die voor sommige bedrijven materieel worden
Verkeerde afstemming tussen bedrijven en maatschappij piekt. Sommige bedrijven stoppen er wel mee of kijken of de negatieve publieke reactie aanhoudt dan wel afneemt en of het de aandacht van toezichthouders trekt.
NGO's, media en andere belanghebbenden reageren op de wanverhouding tussen zakelijke en maatschappelijke belangen. Er kan politieke onrust ontstaan, maar actie is nog onwaarschijnlijk. De publieke aandacht is over het algemeen gericht op de overtredende bedrijven en niet op de praktijken van de sector als geheel.
Het is waarschijnlijk dat,
kwesties materieel worden als de media en NGO's meer macht hebben en politici volgens deze macht reageren. Kwesties zullen voor één (of meerdere) bedrijven van materieel belang blijven als hun acties op dit gebied geïsoleerd kunnen worden van de rest van de sector of als deze aanzienlijk afwijken van de sectornormen.
Zaken die materieel kunnen worden voor de hele sector
De mate van verkeerde afstemming tussen bedrijven en maatschappij is nog steeds groter dan wat er zou bestaan in de aanwezigheid van nieuwe regelgeving of ontwrichtende innovatie. Het gebrek aan afstemming wordt enkel kleiner naarmate bedrijven acties terugdraaien die tot de verkeerde afstemming hebben geleid.
Bedrijven proberen het vertrouwen te herwinnen door middel van bedrijfsspecifieke of sectorale zelfregulering, met als doel de reactiekosten te minimaliseren en tegelijkertijd met succes de druk en regulering van belanghebbenden te minimaliseren. Politici of toezichthouders dreigen met actie. Er ontstaan nieuwe normen en overtuigingen voor het gedrag van de industrie.
Het is waarschijnlijk dat,
problemen materieel worden als bedrijven niet in staat zijn zichzelf te reguleren en de problemen van een slechte afstemming daadwerkelijk aan te pakken.
Terug naar ‘strategie’
Nieuwe regelgeving dwingt bedrijven om de verkeerde afstemming te verminderen, waardoor een nieuw evenwicht ontstaat. Maar ook innovatie ontwricht de industrie, wat leidt tot een nieuw onevenwichten.
Sommige bedrijven ontwikkelen een innovatieve strategie die de slechte afstemming (met regelgeving) aanpakt door een gedifferentieerde dienst of product aan te bieden.
‘First movers’ bij het identificeren en ontwikkelen van hun capaciteiten om materiële problemen aan te pakken, zullen een concurrentievoordeel ontwikkelen.
Guido Van Nuffelen | www.orchestri.com