Uw organisatie is een ‘Complex Adaptive Social System’. Of in het Nederlands: een ‘Complex (zichzelf) Aanpassend Sociaal Systeem’. Dergelijke systemen produceren per definitie resultaat. Alleen is dat resultaat onvoorspelbaar zonder de nodige sturing. Die sturing kan intern zijn – bijvoorbeeld via (zelfsturende) teams – of extern via leiderschap.
De hamvraag bij leiderschap luidt:
Welke vaardigheden heeft iemand nodig om effectief sturend leiding te geven?
We sommen er vier op.
Anticipatiecompetentie
Het vermogen om de context te lezen (met name marktpatronen en -omstandigheden) die essentieel is voor uw organisatie, aangevuld met het herkennen van toekomstige trends en het voorspellen van klantbehoeften.
Zelfreflectiecompetentie
Het vermogen om ervaringen uit het verleden te analyseren, het heden te begrijpen, er bruikbare conclusies uit te trekken en er een aantrekkelijke visie mee te creëren.
Strategische competentie
Het vermogen om een aantrekkelijke strategie voor het bedrijf en de organisatie uit te schrijven, deze strategie te communiceren via een visie die medewerkers meetrekt en hen in staat stelt de strategie te realiseren.
Waardecreatie competentie
Het vermogen om niet alleen de geldelijke waarde, maar ook de menselijke waarden (bijvoorbeeld via maatschappelijk verantwoord ondernemen of ESG-doelen) te promoten en te realiseren. Ter info: ESG staat voor ‘Environmental, Sustainability and good Governance’.
Uiteraard staat een Complex (zichzelf) Aanpassend Sociaal Systeem’ niet vanzelf vlot op de sporen. Bij dit proces heeft de interne en externe context een belangrijke impact, waarbij voortdurend ‘constraints’ opduiken.
Maar die context en constraints scheppen tegelijk ook kansen om verbetering aan te brengen.
We denken aan de volgende vier technieken:
Anticiperen
Misschien doorziet u makkelijk wat de toekomst voor uw branche in petto heeft. Toch moeten uw knipperlichten op rood springen van zodra u denkt dat uw buikgevoel een betere indicator is dan feitelijke gegevens.
Zelfreflectie
Via zelfreflectie wordt u zich bewust van twee beperkingen, namelijk het risico om overdreven emotioneel te worden bij het inschatten van moeilijke situaties en het overwegen van onethische manieren om ze op te lossen.
Strategie
Strategie botst nog al eens met de politieke en culturele beperkingen van een bedrijf. Toch mag dit u niet beletten om open en eerlijk te communiceren en een toekomstgerichte visie voor uw organisatie te formuleren. Besef dat het verleden voorbij is en dat enkel de toekomst mogelijkheden in petto heeft.
Waardecreatie
Sommige leiders promoten waarden, maar hebben het moeilijk die waarden op zichzelf toe te passen. Laat ons voor onszelf mild, maar doortastend zijn. Want “wie zonder zonde is, werpe de eerste steen”. “Doen wat u zegt” is nooit 100 procent haalbaar. Dat beseffen we maar al te goed. Maar vaak is er werk aan de winkel wat “Zeggen wat u zal gaan doen” betreft.
Als leider in een ‘Complex (zichzelf) Aanpassend Sociaal Systeem’, staat u op drie niveaus aan de knoppen: noden, narratief en netwerken.
Noden
Op het vlak van de noden zorgt u voor de autonomie, de toolset en de softskillset van uw medewerkers.
Narratief
Bij het narratief zorgt u ervoor dat de boodschap relevant, mindsetgezond en coherent is als geheel.
Netwerken
En last but not least moet u ervoor zorgen dat het functionele netwerk, het opleidings- en ontwikkelingsnetwerk en het strategische netwerk van uw bedrijf of organisatie vlot functioneert.
Werk aan de winkel als leidinggevende!
Guido Van Nuffelen | www.orchestri.com